14.03.2023

Dossier duurzame inzetbaarheid: hype of hard nodig?

Je kunt geen HR-blog of vakblad openslaan of het gaat erover: duurzame inzetbaarheid. Is het echt ‘the next big thing’ in het vak? “Nee en ja”, zegt Carine van Son, senior adviseur bij Thaeles resoluut. “Het is goed dat het thema op de agenda staat bij een toenemend aantal organisaties, en zeker ook bij individuele medewerkers. Maar tegelijkertijd is ’t ook een containerbegrip, waar van alles en nog wat aan opgehangen wordt, waardoor het nodeloos ingewikkeld en complex gemaakt wordt. Duurzame inzetbaarheid is geen rocket science, een pakket aan interventies is het evenmin. Het begint eigenlijk heel simpel met betrokkenheid en in gesprek gaan."

Werkplezier, gezondheid en ontwikkeling

Waar komt de aandacht voor duurzame inzetbaarheid vandaan? En wat is het eigenlijk? Carine legt uit: “Er zijn verschillende factoren die maken dat duurzame inzetbaarheid een hot topic is. We zullen met z’n allen langer moeten werken, de bevolking vergrijst en we zien het nu dagelijks, werkgevers kunnen nauwelijks nieuwe medewerkers vinden. Zekerheden vervagen (wie haalt nog een vijfentwintigjarig jubileum?) en technologische ontwikkelingen volgen elkaar in razend tempo op.

Duurzame inzetbaarheid klinkt ingewikkeld, maar in essentie komt het erop neer dat we willen dat mensen tot aan hun pensioen met plezier, gezond en bekwaam aan het werk kunnen blijven, In hun eigen of in een andere functie, bij hun huidige of een andere werkgever. Dan komt ’t aan op drie componenten: bijblijven op je vakgebied, dus leren & ontwikkelen, gezond en vitaal blijven en met plezier en betrokkenheid werken.

Volgens Carine is het niet zo gek dat duurzame inzetbaarheid tot voor kort niet erg hoog op de agenda stond “. We komen uit een tijd van economische onzekerheid en een corona crisis. Een tijd waarin organisaties vooral op de kleintjes moesten letten. Aandacht voor (bij)scholing, vitaliteit (als verlengstuk van verzuimpreventie) en loopbaanbegeleiding – allemaal facetten van duurzame inzetbaarheid – stonden niet echt hoog op het prioriteitenlijstje. Bedrijven waren bezig met het hoofd boven water houden in het ‘hier en nu’.”

Mismatch

Nu de economie weer aantrekt en personeel vinden én behouden hét item is, wordt ’t volgens Carine essentieel om na te denken over de toekomst. Die toekomst ligt bovendien niet eens zo ver in de tijd als op het eerste oog lijkt. “Enerzijds dwingen technologische ontwikkelingen (die bovendien steeds sneller gaan) organisaties om wendbaar ofwel flexibel te zijn. Ga je niet mee met de tijd, dan doet dat meteen iets met je concurrentiepositie. Wat betekent dat voor de kennis, de vaardigheden en de belasting van huidige en toekomstige medewerkers? Als organisaties daar serieus over nadenken, komen ze vaak tot de conclusie dat er sprake is van een mismatch tussen datgene waaraan behoefte is én datgene wat de individuele medewerker kan bieden. En dan loop je vroeg of laat tegen een probleem aan.”

Praktische vertaling: van beleid tot praktijk

Ok, nu concreet. Wat kunnen organisaties nu écht met duurzame inzetbaarheid? En wat vraagt het van ze? “Duurzame inzetbaarheid is geen tijdelijk project, een HR-feestje is het evenmin”, denkt Carine. Duurzame inzetbaarheid raakt de hele organisatie. Het vergt een lange adem, geduld en vertrouwen. Als je het voor het geld doet, of denkt: “oh ja, we moeten ook nog iets met duurzame inzetbaarheid”, dan wordt ’t niks.” Toch een beetje rocket science dus? “Nee, helemaal niet, maar je moet het wel op drie lagen durven aanpakken.

Organisatiebrede aanpak
Duurzame inzetbaarheid vraagt om een duidelijke visie en een helder meerjarenbeleid én ook om ‘gewoon beginnen’. Je kunt snel een praktische vertaling maken op onderwerpen als leren & ontwikkelen, gezondheid & vitaliteit, betrokkenheid & werkplezier. Niet té groot beginnen, maar aansluiten op wat bij de medewerkers leeft. Niet ‘one size fits all’ maar maatwerk, zoveel als mogelijk vertalen naar de individuele medewerker.

“Dit zie ik ook in onze praktijk”, geeft Carine aan. Bij Thaeles zijn we niet zo van de dikke plannen. Daar wordt echt niemand gelukkig van. We zijn meer van de doordachte concrete acties. Onze aanpak is praktisch, we maken gebruik van bijvoorbeeld werktafels, innovatie- en inspiratiesessies, online-tools en interviews. Alles om de stip op de horizon ten aanzien van duurzame inzetbaarheid met elkaar te kunnen plaatsen.

Leiding geven aan inzetbaarheid
Een ander belangrijk aspect is leiding geven aan duurzame inzetbaarheid. “Je kunt als directie nog zo’n mooie visie hebben, wanneer leidinggevenden niet de juiste gesprekken met medewerkers kunnen voeren en de voelsprieten ontbreken voor signalen van een (dreigende) mismatch, dan kun je op dit item wel inpakken. Daarom is het belangrijk om visie te vertalen naar de dagelijkse praktijk van leidinggevenden. Je kunt hen helpen met het versterken van hun vaardigheden om het gesprek aan te gaan, met het ontwikkelen van een stimulerende houding en blik op inzetbaarheid.  Wij doen dat bijvoorbeeld door praktische training en coaching.”

Eigenaarschap bij individuele werknemer
En dan is er natuurlijk ook de medewerker zelf nog, die een belangrijk aandeel heeft in zijn eigen inzetbaarheid. Als werkgever mag je van jouw medewerkers verwachten dat zij ook regie nemen als het op hun inzetbaarheid aankomt. Simpel gezegd: een medewerker zal zijn vakmanschap op peil blijven houden en ervoor zorgen dat hij ‘courant’ blijft op de arbeidsmarkt.

Dit is zeker nog niet voor iedereen vanzelfsprekend. “Door medewerkers bewust te maken, een spiegel voor te houden en te stimuleren, geven we inzicht en brengen we ze in beweging.” Met loopbaanbegeleiding en coaching bijvoorbeeld.

Vooral samen

Als we Carine tot slot vragen naar de succesfactoren voor duurzame inzetbaarheid, zegt ze: “Zeker niet te veel tegelijk aan willen pakken, liever in kleine stappen voorwaarts. En betrek er vanaf dag één de medewerkers bij. Bedenk niet meteen oplossingen, maar onderzoek eerst wáár de vraag en de behoeften liggen. Er is géén standaardoplossing, medewerkers verschillen en hebben behoefte aan maatwerk. Houdt het praktisch en laat het dan gestaag groeien. Dat betekent dat het niet iets éénmaligs is. Het moet onder de aandacht blijven! En je doet het vooral samen, door alle lagen heen. De verantwoordelijkheid voor duurzame inzetbaarheid is een gedeelde! Zowel van de organisatie als van de medewerker. Alleen dan transformeer je duurzame inzetbaarheid van mooie slogan naar een toepasbare werkelijkheid. En natuurlijk helpen we je daar graag bij.” 

Drie veelgehoorde misvattingen over duurzame inzetbaarheid

1. Duurzame inzetbaarheid heeft alleen betrekking op oudere medewerkers.
Hoewel de urgentie bij bedrijven met veel oudere medewerkers groter is, heeft duurzame inzetbaarheid betrekking op álle leeftijdsgroepen. Niet voor niets wordt ‘een leven lang ontwikkelen’ vaak in één adem met duurzame inzetbaarheid genoemd. Denk bijvoorbeeld ook eens aan de jonge garde die dreigt uit te vallen vanwege werkstress. Of aan werknemers met een bore-out, door te weinig uitdaging in het werk.

2. Duurzame inzetbaarheid heeft als doel medewerkers zo lang mogelijk aan je te binden
Natuurlijk wil je – zeker in deze tijd van schaarste - als bedrijf medewerkers die bij je werken zo lang mogelijk aan je binden, En mocht er sprake zijn van een mismatch, dan is de vraag wat je daaraan kunt doen. Denk aan training of scholing, maar ook aan een aanpassing in het takenpakket of sleutelen aan de functie zelf (jobcrafting). Ook de werkomstandigheden en/of de werkplek aanpassen kan helpen. Dit zijn overigens maar een paar mogelijkheden, vaak is het een combinatie.

Duurzame inzetbaarheid betekent óók ervoor zorgen dat medewerkers courant blijven op de arbeidsmarkt, zeker wanneer een toekomst bij de eigen werkgever niet haalbaar is. Kortom: als het om duurzame inzetbaarheid gaat, reikt de verantwoordelijkheid– voor een werkgever in ieder geval - verder dan de eigen organisatie.

3. Duurzame inzetbaarheid is een verantwoordelijkheid van de werkgever.
Zeker hebben werkgevers een belangrijke verantwoordelijkheid. Maar bij Thaeles geloven we ook heel sterk in de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers. Waar je dan aan kunt denken? Dat varieert van heel simpele dingen, zoals het gesprek aangaan wanneer het werkplezier afneemt, gezond leven, sporten en fit blijven, tot wat ingrijpendere zaken zoals kennis en vaardigheden up-to-date houden.

Nooit te oud om te leren

Duurzame inzetbaarheid is dus een gezamenlijke verantwoordelijkheid: de essentie is tijdig in gesprek gaan én blijven met elkaar. En je bent nooit te oud om te leren. Carine daarover: “zelf ga ik binnenkort op mijn 65e nog een opleiding volgen om ook als vertrouwenspersoon te kunnen werken. Het raakt mijn vakgebied, past bij mijn persoon en zorgt voor nieuwe stimulans”.

Contact met Carine van Son? Bel met 06-48475283 of mail met: carine.vanson@thaeles.nl

Meer nieuws

08/09 2023

De voorziening externe jobcoach

Door Hugo Keijzer, Register arbeidsdeskundige

UWV heeft de mogelijkheid om voorzieningen, oftewel hulpmiddelen, toe te kennen aan mensen die (gaan) werken met beperkingen en in de praktijk gaan ervaren hoe dat is. De inzet van jobcoaches is daarbij een mooie ondersteuning. Externe jobcoaches helpen werknemers (en hun werkgevers) om het werk beter te kunnen uitvoeren.

Lees meer >

08/09 2023

Re-integratie zieke werknemers levert regeldruk op bij bedrijven

Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft in opdracht van de Tweede Kamer op 13 augustus 2023 het rapport ‘MKB Indicatorenbedrijven’ uitgebracht. Eén van de onderwerpen die uit dit rapport naar voren komt zijn de verplichtingen voor werkgevers bij het re-integratieproces van zieke werknemers. 

Lees meer >

23/03 2023

De kunst en noodzaak van reflecteren

Reflecteren. Misschien is het wel één van de belangrijkste vaardigheden waarover een leidinggevende, manager of bestuurder anno nu moet beschikken. Zeker in tijden waarin complexe vraagstukken in de eigen branche en maatschappij vragen om een nieuwe manier van werken en samenwerken. Dit vraagt om nieuw leiderschap, tijdig en toekomstgericht anticiperen en om leidinggeven vanuit je eigen waarden. Ga er maar aanstaan.

Lees meer >

17/08 2023

Voor u gelezen! De Arbo in Bedrijf Special thuiswerken

Door Hugo Keijzer, Register arbeidsdeskundige

Thuiswerken werd door de coronaperiode zeer breed gemeengoed. We hebben geleerd dat thuiswerken kan! Nu, 3 jaar later, is er door de Arbeidsinspectie onderzoek gedaan naar thuiswerken vanuit 3 perspectieven: werkgevers, leidinggevende en werknemers.

Lees meer >

23/03 2023

Lotgenoten gespreksgroep Post Covid: Herkenning, erkenning en een lange adem

Geconfronteerd met de langdurige gevolgen van Covid zoeken de deelnemers aan de lotgenotengroep PostCovid elkaar deze middag weer op.

Sommigen al drie jaar onderweg en door het UWV volledig arbeidsongeschikt beoordeeld. Anderen kunnen heel voorzichtig weer een beetje aan werk denken of zijn juist nog volop zoekend naar herstel. Herstel dat soms erg ver weg lijkt.

Lees meer >

29/11 2022

De wet van Sinterklaas?

Sinterklaas, wie kent hem niet? Maar ken je de wet van Sinterklaas ook?

Lees meer >

04/02 2022

De impact van Corona op verzuim

Er gloort weer licht aan de horizon… Nu een groot deel van Nederland is gevaccineerd, denken we voorzichtig na over hoe we het ‘nieuwe normaal’ vorm kunnen geven. Rob Hüskens schreef er al over in het voorwoord van dit magazine. Ik zie veel tegenstrijdigheden: velen willen zo snel mogelijk weer terug naar het oude leven, terwijl anderen beseffen dat ze moeten leren van de ervaring en daarom veranderingen in hun werk aanbrengen. Ook zie ik een groep mensen waarvoor de toekomst nog tamelijk ongewis is. Voor hen is Corona nog lang niet voorbij…

Lees meer >

01/02 2021

Stop met dromen, start met ontwikkelen

Bij Thaeles klopten het afgelopen jaren ruim honderd 45-plussers aan voor een ontwikkeladvies. Reden voor een korte ‘evaluatie’. Hoe hebben deelnemers het traject ervaren? En hoe kijken de loopbaancoaches zelf terug op het traject. Carine van Son, senior adviseur en coach, deelt haar ervaringen.

Lees meer >

13/12 2021

Mens, maak je niet druk

Je hebt het druk… of, beter gezegd héél druk. Een to-do lijst die alleen maar langer lijkt te worden, een telefoon die roodgloeiend staat, een mailbox die uitpuilt… Wat doe je dan? Veel mensen krijgen in zo’n situatie de neiging om zich steeds verder terug te trekken. De lunch, die kunnen ze ook achter hun laptop eten, of misschien wel helemaal overslaan. Een dubbele espresso doet wonderen. Even levelen met collega’s? Geen tijd voor! ’s Avonds… kinderen in bed en door! Meer uren draaien, nog harder werken… dat is toch de beste oplossing om die torenhoge workload het hoofd te bieden. Herkenbaar? Roep jij op het werk ook regelmatig ‘jongens, ik heb het echt heel druk’, maar voel jij je tegelijkertijd een roepende in de woestijn? Dan moet je vooral even verder lezen.  

Lees meer >

04/02 2022

Technostress… Altijd aan voor je baan!

Vierentwintig-zeven bereikbaar zijn: er is een tendens gaande waarbij het steeds normaler wordt om altijd ‘aan’ te staan. Collega’s die in ‘t weekend ‘nog even’ een WhatsApp-bericht sturen om alvast wat praktische zaken door te spreken, ’s avonds laat nog een vraag van een klant beantwoorden, e-mail bijhouden op ’t strand in Ligurië… Op ’t eerste oog heel onschuldig allemaal, zeker als dit beperkt blijft tot uitzonderingen. Maar als uitzonderingen regel worden, als je de druk voelt om altijd online en bereikbaar te zijn en niet meer kunt afschakelen, dan ligt technostress op de loer. Met grote gevolgen voor je brein.

Lees meer >

02/02 2022

Blunderen, verrekte slim!

Recent vertelde een manager me tijdens een coachingstraject over zijn meest leerzame blunder aan het begin van zijn loopbaan. Aan het eind van een lange werkdag liep hij door de werkplaats naar huis. De werkplaats zag er slordig uit, gereedschappen niet opgeruimd… Terwijl hij zijn weg naar de uitgang vervolgde, raakte hij geïrriteerd. Hoe vaak had hij hier al opmerkingen over gemaakt? Hij had met het team toch afspraken gemaakt?

Lees meer >

15/11 2017

Psychische klachten belangrijkste oorzaak voor verzuim

Vorig jaar zijn volgens het CBS voor het eerst meer werknemers door psychische klachten arbeidsongeschikt geraakt dan door lichamelijke klachten.

Lees meer >
<
>
Alle nieuws-items >